Nieuws
Alfabet van de Driehoekskunde
Chiel Egberts, orthopedagoog en bedenker van Drienamiek, heeft ons op 26 juni kennis laten maken met de methodiek van de driehoek in de gezondheidszorg tijdens een interactieve en praktische workshop. De driehoek laat zien dat cliënten niet los verkrijgbaar zijn, ouders laten professionals (al of niet gedwongen) toe om voor hun kind te zorgen. De belangrijkste vraag is hoe ze ouders zover krijgen dat ze niet alleen toelaten, maar ook toevertrouwen. Als steuntje in de rug en instrument in de hand van de professional heeft Chiel Eberts het Alfabet van de Driehoekskunde ontwikkeld, dit helpt zowel begeleiders als ouders/familieleden om een gemeenschappelijke taal te leren spreken tijdens het zorgtraject van hun kind. “Ik zie het aanleren van de taal van de Driehoekskunde als een belangrijke aanvulling op het repertoire van de professional. In de VG-zorg is deze benadering inmiddels gemeengoed; in de Jeugdzorg is dat nog lang niet het geval.” aldus Chiel Egberts.
De Driehoek
In de Jeugdzorg is het onvermijdelijk dat je als professional te maken krijgt met de ouders/familieleden van het te helpen kind, gelukkig is de zorg ook steeds meer gericht op het betrekken van het gehele zin en samen het probleem oplossen. Volgens Chiel is dit niet altijd zo geweest; vroeger was de familie meer een blinde vlek, nu wordt het gezin gezien als systeem en geheel wat hoort bij de cliënt. Binnen dit systeem kunnen conflicten ontstaan die voornamelijk gebaseerd zijn op (wederzijds) onbegrip tussen de professionals en de ouders. Professionals kunnen ouders snel lastig vinden of onredelijk, waarop Chiel aangeeft dat ouders niet lastig willen zijn maar dat ze het beste voor hun kind willen. Met de Driehoek hoopt Chiel dat er meer wederzijds begrip ontstaat tussen alle drie de partijen zodat de beste zorg mogelijk geleverd kan worden. “Driehoeken kunnen gezien worden als slagveld waar professionals niet altijd goed op worden voorbereid. Ze worden voorbereid op het kind, maar niet op de ouders.” Om deze reden heeft Chiel zijn eigen Driehoek bedacht. Alle hoeken van de Driehoek doen ertoe en doen mee, alle hoeken zijn erg verschillend, alle hoeken komen op een ander moment.
Om het overzichtelijk te maken werkt Chiel per partij in de Driehoek met kleuren. Zo zijn de ouders rood, het kind geel en de professional blauw. Het begint met de ouders en hun kind, zodra de professional erbij komt wordt het een driehoek. De initiatiefnemer in deze Driehoek is de professional, wat vragen zij van de ouders? Loslaten? Toe laten? Het liefst wil je dat ze toe vertrouwen. Toe laten kan met een diploma op zak, maar om ouders ook te laten toevertrouwen is er meer nodig. Om de Driehoek zo goed mogelijk te laten functioneren en om het zorgtraject van het kind positief te bevorderen dien je de cliënt altijd te zien als systeem, de Driehoek is hier een goede houvast voor.
De Methodiek: beloven, begrijpen en begrenzen
Om de Driehoek te kunnen toepassen binnen zorgtrajecten heeft Chiel Egberts een methodiek bedacht voor professionals die gebaseerd is op de principes beloven, begrijpen en begrenzen. Beloven gaat over het principe dat je als professional moet doen wat je belooft en moet oppassen met wat je belooft. Te veel professionals komen hun beloftes niet na wat heeft gezorgd voor veel wantrouwen in de zorg. Volgens Chiel dien je te doen wat goed is op basis van wat je weet als professional door kennis en ervaring. Daarnaast dien je te doen wat je belooft, niet altijd eerder of altijd meer maar soms. Soms wat meer, soms wat eerder. “Doe gewoon wat je moet doen, met af en toe ruimte voor extra inzet” is een motto die Chiel Egberts professionals aanraadt om gaan in te zetten.
Begrijpen binnen de Driehoek is belangrijk voor de balans. Zodra de Driehoek meer een passer wordt krijg je onbalans en instabiliteit. Dit betekent voor ouders dat het belangrijk is om (waar mogelijk) positief te denken, spreken en voelen tegen hun kind over de professional. Ouders kijken anders dan hun kinderen naar situaties en zitten vaak in een klaagcyclus wat kan zorgen voor een nare sfeer. Als zoiets ontstaat is het als professional belangrijk om het gesprek aan te gaan. Als professional, en mens, kan je snel een oordeel hebben. Ga het gesprek aan en kom tot een overeenkomst. Je hoeft elkaar niet volledig te begrijpen maar met empathie kom je al een heel eind. In de schoenen kunnen staan van een ander is mooi, maar weglopen in die schoenen hoeft niet. “Als professional kom je in de hoek van de ouders en verbind je dat met jouw hoek, waarbij het behouden van grenzen er moet zijn.”
Begrenzen binnen de Driehoek gaat dus over het stellen van grenzen in de samenwerking met het cliëntensysteem. Er wordt vaak gezegd dat ouders altijd gelijk hebben over hun kind, wat tot een zekere hoogte ook klopt. Als professional kun je jezelf zien als leraar in een klas, waarin jij als leraar gelijk hebt. “Moeders met voelsprieten hebben altijd gelijk, maar hoe gelijk ze ook hebben, in de klas waar jij als leraar fungeert hebben ze geen gelijk.” Hiermee wil Chiel aangeven dat jij als professional zeker mag zijn van je kennis en ervaring. Dit betekent niet dat je ouders niet moet erkennen, ouders zijn uiteindelijk eindeloos verantwoordelijk voor hun kind, maar dat je soms als leraar mag opstaan en mag aangeven dat het nu tijd is om een grens aan te geven.
Conclusie
Dezelfde taal spreken in het zorgtraject van een kind, makkelijker gezegd dan gedaan. Met de Methodiek van de Driehoekskunde hoopt Chiel Egberts zorgprofessionals bewust te maken van het systeem om een cliënt heen en welke rol een hulpverlener hierin speelt. Met principes als beloven, begrijpen en begrenzen kun je een heel eind komen in de samenwerking met ouders en kan er samen worden gekeken naar de beste zorg voor het kind, waar het uiteindelijk allemaal om draait.
